Boekhouden aan de vooravond van een nieuw tijdperk

De geschiedenis van de accountancy biedt een mooie afspiegeling van alle technologische en maatschappelijke ontwikkelingen van de afgelopen 50 jaar. Wilco Kraaij, verantwoordelijk voor accountancy bij Exact, duikt de geschiedenis in en blikt vooruit op wat de nabije toekomst voor accountants in petto heeft.

“The times they are a-changin'" zong Bob Dylan in een tijd dat accountants nog met pen en papier werkten. En hij had gelijk: de tijden zijn veranderd, en blijven veranderen. Zelf onderscheid ik vier tijdperken in de accountancy, vier grote veranderingen zogezegd. Behalve dat het leuk is om een stap terug in de tijd te nemen, biedt een korte terugblik waardevolle inzichten over wat we op het gebied van accountancy allemaal mogen verwachten en hoe de sector keer op keer meebeweegt met alle ontwikkelingen.

Hoewel ik zelf niet oud genoeg ben om dit tijdperk te hebben mogen ervaren, zijn er ongetwijfeld nog accountants in Nederland voor wie dit wel zo is. Wellicht dat ze soms zelfs met enige nostalgie terugdenken aan de tijd dat boekhouden met pen en papier gebeurde. Het is makkelijk om deze vorm van boekhouden af te doen als vergane glorie, maar zonder grootboek zouden we niet zijn waar we nu zijn.

Denk ik aan het tijdperk van het geschreven grootboek, dan denk ik ook aan de oprichters van Exact, die in 1984 naar de status quo keken en gedacht moeten hebben: dit kan beter!

De impact van innovatie op de wereld van de accountant is naar mijn mening moeilijk te overschatten, zelfs in de begindagen van computers en boekhoudsystemen. Vergeleken met hedendaagse technologie is het natuurlijk verouderd, maar het tijdperk van het ingeklopte grootboek maakte een ding duidelijk: technologie en accountancy gaan hand in hand. En hoe sneller de technologische ontwikkelingen zich opstapelen, hoe meer flexibiliteit en aanpassingsvermogen er van accountants wordt gevraagd.

Wat mij betreft bevindt de wereld van de accountancy zich nu aan het einde van het derde tijdperk. Veel van het werk van de accountant wordt mogelijk gemaakt door verregaande automatisering, maar tegelijkertijd zijn bonnetjes of papieren facturen nog aan de orde van de dag. Papieren facturen die verdwaald raken of niet efficiënt worden verwerkt... anno 2025 loopt bijna 1 op de 5 ondernemers jaarlijks nog € 20.000 mis. Kortom, ook al leven we in een digitale wereld, de gemiddelde accountant heeft nog dagelijks te maken met overblijfselen uit het papieren verleden.

De vraag is: voor hoelang nog?

Ik durf te stellen dat we aan de vooravond van het vierde tijdperk in boekhouden staan, dat van de volledig digitale administratie en de verschuiving naar elektronisch factureren, Peppol, de integratie van bankdiensten in boekhoudsoftware op basis van PSD2, of de integratie van AI en GenAI.

Zo groot als de overstap van het papieren naar het ingeklopte grootboek destijds was, zo groot zal deze stap waarschijnlijk ook worden. Oftewel, de impact van de volledige automatisering van de accountancy zal enorm zijn en ook hier weer veel flexibiliteit van accountants vergen.

Betekent dat veel verandering en een noodzaak om je als accountant aan te passen?
Ja, maar het digitale tijdperk zal vooral veel voordelen met zich meebrengen. Actuele uitdagingen zoals het nijpende personeelstekort, een markt die steeds meer eisen aan de gemiddelde accountant stelt... Innovaties als e-facturatie en AI zijn geen directe oplossing, maar kunnen wel enorm veel verschil maken. Het digitale tijdperk kan wat mij betreft niet snel genoeg beginnen. Ik vind het dan ook enorm spannend om de transitie naar dit nieuwe tijdperk van dichtbij mee te kunnen maken.

Ik was er niet bij toen de eerste accountants bijna een halve eeuw geleden met computers begonnen te werken. Toch stel ik me voor dat de accountants van toen met dezelfde bewondering naar de eerste pc’s keken waarmee we nu AI een plek geven. De onderliggende drijfveer is namelijk nog precies hetzelfde als destijds: het kan altijd beter!

De gedachte dat alles altijd beter kan is een van de dingen die het leuk maken om bij Exact te werken. De reden dat ik kan zien dat we aan de vooravond van een nieuw tijdperk staan is omdat we bij Exact het voortouw nemen als het gaat om de toepassing van nieuwe innovaties. Door innovaties zoals e-facturatie en AI te omarmen, kunnen we enorm veel voor accountants betekenen en het digitale tijdperk waarmaken.

Mijn oproep aan iedereen: we staan aan de vooravond van een nieuw tijdperk in accountancy. Bereid je voor door te ontdekken hoe e-facturatie, PSD2, AI en andere innovaties je tijd, geld en moeite gaan besparen. En omarm het tijdperk van de volledig digitale administratie: het wordt altijd beter!

Ben je zelf accountant en wil je meer weten over de rol die e-facturatie gaat spelen in je dagelijkse werk en hoe jij er je voordeel mee kan doen? Kom dan naar de Innovation Day op 4 juni in de Jaarbeurs, Utrecht. Klik hier voor meer informatie.