Een balans opstellen: alle ins en outs op een rijtje
De balans is een belangrijk onderdeel van boekhouden, daarom is het goed om er meer over te weten. Waaruit bestaat een balans, bijvoorbeeld? Hoe moet je een balans opstellen? En wat is een beginbalans? We vertellen je er alles over en geven een voorbeeld van hoe je een balans kunt opstellen.
Wat is een balans in boekhouden?
Een balans is een overzicht van bezittingen, schulden en eigen vermogen die bij je onderneming horen. De balans bestaat uit twee delen: de activa en passiva. Onder de activa vallen alle bezittingen van je bedrijf. Denk maar aan een bedrijfspand, auto’s, machines en voorraden. De passiva bevatten de gemaakte kosten en schulden die je onderneming heeft gemaakt om het werkkapitaal te vergroten. Een voorbeeld hiervan is een lening die je hebt afgesloten. Heb je eigen vermogen ingelegd? Dan wordt dit ook gezien als een schuld.
De balans is altijd een momentopname, omdat je financiële administratie ieder moment kan veranderen. Maar het laat wel goed zien hoe jouw bedrijf er op een bepaald moment voorstaat. Is jouw bedrijf een Besloten Vennootschap? Dan ben je verplicht om je balans te publiceren bij de Kamer van Koophandel.
Hoe vraag je een balans op?
Zoals eerder gezegd, bestaat de balans in boekhouden uit twee zijden: de activa en passiva (ook wel de debet- en creditzijde genoemd). We lichten ze even toe:
Activa (debetzijde)
Aan de linkerkant van de balans staan alle activa. Deze laten zien waar je als ondernemer geld in hebt geïnvesteerd. De activa kunnen we opdelen in 2 stukken:
- Vaste activa: hieronder verstaan we bezittingen die langer meegaan dan 1 jaar. Het gaat bijvoorbeeld om je bedrijfspand, inventaris, computers en auto’s. Deze middelen worden altijd als eerste vermeld aan de linkerkant van de balans. Bovenaan zet je het activum dat het langst meegaat.
- Vlottende activa: dit zijn de bezittingen die binnen 1 jaar kunnen worden omgezet in geld en bezittingen die al in geldvorm (liquide middelen) aanwezig zijn. Denk hierbij bijvoorbeeld aan kasgeld, bankrekeningen en voorraadgoederen. Als je een balans gaat opstellen, staan de balansposten ‘bank’ en ‘kas’ altijd onderaan.
Passiva (creditzijde)
Aan de rechterkant van de balans bevindt zich de passiva. Deze zijde laat zien hoe je als ondernemer aan je geld komt: deels uit je eigen vermogen en deels geleend geld (de schulden). De passiva delen we op in 3 stukken:
- Eigen vermogen: de kans is groot dat je als ondernemer ‘eigen geld’ in je onderneming hebt gestopt. Dat wordt het eigen vermogen genoemd en wordt gezien als een schuld aan de eigenaar van de onderneming. Het eigen vermogen wordt als eerste vermeld op de rechterzijde van de balans.
- Lang vreemd vermogen: onder ‘lang vreemd vermogen’ verstaan we de schulden die niet binnen 1 jaar terugbetaald moeten worden, zoals een hypotheek of een lening. Het lang vreemd vermogen volgt na het eigen vermogen op de balans.
- Kort vreemd vermogen: dit zijn de schulden die binnen 1 jaar moeten worden afbetaald. Dat kan gaan om een belastingschuld (btw) en korte schulden zoals de rekening courant bij een bank. Het kort vreemd vermogen staat aan de onderkant van de balans.
Wat is een beginbalans?
Een beginbalans is een financieel overzicht van de activa, passiva en het eigen vermogen van een bedrijf op een specifieke datum. Het wordt gebruikt om de financiële positie van een onderneming aan het begin van een boekjaar of een bepaalde periode te bepalen. Een beginbalans is een belangrijk hulpmiddel bij het opstellen van de jaarrekening van een onderneming en handig om de financiële prestaties in de loop van de tijd te volgen en te analyseren.
Wat is een saldibalans?
Een saldibalans is een financieel overzicht waarin alle rekeningen van een onderneming worden weergegeven, inclusief de eindsaldi. Het doel van de saldibalans is om een samenvatting te geven van de financiële transacties van een bedrijf gedurende een bepaalde periode. De saldibalans wordt gebruikt om de financiële overzichten van een onderneming op te stellen, zoals de winst- en verliesrekening en de balans.
Wat is een geconsolideerde balans?
Heeft je bedrijf dochterondernemingen? Dan krijg je te maken met verschillende soorten jaarrekeningen. Dat betekent dus ook: veel verschillende documenten. Om het je makkelijker te maken, worden deze jaarrekeningen samengevoegd in een geconsolideerde jaarrekening. Zo krijg je beter inzicht in de financiën van al je ondernemingen. Dit wordt de geconsolideerde balans genoemd.
De geconsolideerde balans geeft de financiële situatie van het moederbedrijf en alle dochterondernemingen weer alsof het één entiteit is. Het doel van de geconsolideerde balans is om investeerders en stakeholders inzicht te geven in de totale financiële status van de groep, inclusief eventuele verborgen risico’s en kansen.
Hoe moet je de balans opstellen?
Je weet nu waaruit een balans bestaat, maar het is ook interessant om aan de hand van een voorbeeld te leren hoe je een balans moet opstellen. Een balans bestaat namelijk uit verschillende balansposten die allemaal een plekje moeten krijgen. Hieronder zie je een voorbeeld van een balans met de meest voorkomende balansposten. Wil je meer weten over balansposten? In de serie ‘Boekhouden voor Beginners’ geven we je een voorbeeld van hoe je een balans kunt opstellen.