Een balans opstellen: alle ins en outs op een rijtje
De balans is een belangrijk onderdeel van de boekhouding. Maar waaruit bestaat een balans? En hoe stel je hem op? Je leest het hier.
Wat is een balans?
Een balans is een overzicht van je bezittingen, schulden en eigen vermogen die bij je onderneming horen. Zoals het woord als zegt, bestaat een balans uit twee zijden; de activa en passiva. Onder de activa vallen alle bezittingen van je bedrijf zoals een bedrijfspand, auto’s, machines en voorraden. Onder de passiva vallen de gemaakte kosten en schulden die je onderneming heeft gemaakt om het werkkapitaal te vergroten. Een voorbeeld hiervan is een lening die je hebt afgesloten. Heb je eigen vermogen ingelegd? Dan wordt dit ook gezien als een schuld.
De balans is altijd een momentopname, omdat er altijd iets kan veranderen in je financiële administratie. In feite laat de balans zien hoe jouw bedrijf er op dat moment voorstaat. Is de rechtsvorm van jouw bedrijf een bv? Dan ben je verplicht om je balans te publiceren bij de Kamer van Koophandel.
Hoe werkt de balans?
Zoals hierboven al staat beschreven, bestaat de balans uit twee zijden; de activa en passiva (ook wel de debet- en creditzijde genoemd). We lichten ze kort toe.
Activa (debetzijde)
Aan de linkerkant van de balans staan alle activa. Deze laten zien waar je als ondernemer geld in hebt geïnvesteerd. De activa kunnen we opdelen in 2 stukken:
- Vaste activa: hieronder verstaan we bezittingen die langer meegaan dan 1 jaar. Denk bijvoorbeeld aan je bedrijfspand, inventaris, computers en auto’s. Deze middelen worden altijd als eerste vermeld aan de linkerkant van de balans. Bovenaan zet je het activum dat het langst meegaat.
- Vlottende activa: hieronder verstaan we de bezittingen die binnen 1 jaar kunnen worden omgezet in geld en bezittingen die al in geldvorm (liquide middelen) aanwezig zijn. Denk hierbij bijvoorbeeld aan kasgeld, bankrekeningen en voorraadgoederen. Bij het opstellen van de balans staan de balansposten ‘bank’ en ‘kas’ altijd onderaan.
Passiva (creditzijde)
Aan de rechterkant van de balans bevindt zich de passiva. Deze zijde laat zien hoe je als ondernemer aan je geld komt: deels uit je eigen vermogen en deels geleend geld (de schulden). De passiva delen we op in 3 stukken:
- Eigen vermogen: als je ondernemer bent, is de kans groot dat je ‘eigen’ geld in je onderneming hebt gestopt. Dit wordt het eigen vermogen genoemd en wordt gezien als een schuld aan de eigenaar van de onderneming. Het eigen vermogen wordt ook als eerste vermeld op de rechterzijde van de balans.
- Lang vreemd vermogen: onder lang vreemd vermogen verstaan we de schulden die niet binnen 1 jaar hoeven worden terugbetaald. Denk bijvoorbeeld aan een hypotheek en een lening die je hebt afgesloten. Het lang vreemd vermogen volgt na het eigen vermogen op de balans.
- Kort vreemd vermogen: onder kort vreemd vermogen verstaan we de schulden die binnen 1 jaar moeten worden afbetaald. Voorbeelden hiervan zijn onder andere een belastingschuld (btw) en korte schulden zoals de rekening courant bij een bank. Het kort vreemd vermogen staat aan de onderkant van de balans.
Wat is een beginbalans?
Een beginbalans is een financieel overzicht van de activa, passiva en het eigen vermogen van een bedrijf op een specifieke datum. Het wordt gebruikt om de financiële positie van een onderneming aan het begin van een boekjaar of een bepaalde periode te bepalen.
Een beginbalans is een belangrijk hulpmiddel bij het opstellen van de jaarrekening van een onderneming en wordt gebruikt om de financiële prestaties van de onderneming in de loop van de tijd te volgen en te analyseren.
Wat is een saldibalans?
Een saldibalans is een financieel overzicht waarin alle rekeningen van een onderneming worden weergegeven met inclusief de eindsaldi. Het doel van de saldibalans is om een samenvatting te geven van de financiële transacties van een bedrijf gedurende een bepaalde periode. De saldibalans wordt gebruikt om de financiële overzichten van een onderneming op te stellen, zoals de winst- en verliesrekening en de balans.
Wat is een geconsolideerde balans?
Bestaat je bedrijf uit dochterondernemingen? Dan krijg je te maken met verschillende soorten jaarrekeningen, dus veel verschillende soorten documenten. Om het je makkelijker te maken voegen we deze jaarrekeningen samen in een geconsolideerde jaarrekening. Zo krijg je beter inzicht in de financiën van al je ondernemingen. Dit wordt de geconsolideerde balans genoemd. Deze balans geeft een totale weergave van de financiële positie van het moederbedrijf en alle dochterondernemingen als een enkele entiteit. Het doel van de geconsolideerde balans is om investeerders en stakeholders inzicht te geven in de totale financiële positie van de groep, inclusief eventuele verborgen risico’s en kansen.
Hoe maak je een balans? (+ voorbeeld)
Nu je weet waaruit een balans bestaat, laten we je zien hoe je een balans maakt. Een balans bestaat namelijk uit verschillende balansposten die allemaal een plekje moet krijgen op de balans. Hieronder zie je een voorbeeld van een balans inclusief de meest voorkomende balansposten. Wil je meer weten over balansposten? In de serie ‘Boekhouden voor Beginners’ geven we je een voorbeeld van hoe je een balans opstelt.